واژه«کوليک» به رويدادي اشاره دارد که با گريه هاي مکرر و معمولاً روزانه همراه است و ظاهراً با درد شکمي ارتباط دارد. اين حمله معمولاً ناگهان آغاز مي شود و اغلب پس از شير خوردن رخ مي دهد. گريه کودک، بلند و مداوم است. اين حملات معمولاً يک تا چهار ساعت طو ل مي کشند و در نتيجه آن صورت کودک برافروخته و قرمز مي شود. - شيردهي زياد در تلاشي بي ثمر براي کاهش گريه کودک.
براي رفع کوليک چه بايد کرد؟
اول اين که به خطر داشته باشيد تنها شما نيستيد که با چنين مشکلي مواجه شده ايد و از آن جايي که اين بيماري بسيار شايع است با مادران ديگر مشورت کنيد. هم چنين به ياد داشته باشيد که کوليک معمولاً در کودکان با جثه بزرگ، سالم، فعال و قوي که زياد مي خورند و به خوبي رشد مي کنند رخ مي دهد. کودکان ضعيف، کم غذا و مريض يا کودکان با مشکلات زمينه اي قابل توجه ممکن است بدعنق و غمگين باشند. البته اين نوزادان بيشتر اوقات در اين حالت به سر مي برند در حالي که کودک مبتلا به کوليک معمولاً در زمان هايي قابل پيش بيني از روز به اين حالت دچار مي شود. تلاش کنيد تا عواملي که کوليک را بدتر مي کنند کاهش دهيد:
شکم کودک گاهي اوقات ورم کرده و برآمده مي شود. پاها به نوبت خم و کشيده مي شوند، پاهاي کودک اغلب سرد و دست ها گره شده است. اين حملات در حالي که مي توانند در هر ساعتي از شبانه روز(روز يا شب) رخ دهند معمولاً در اواخر بعد از ظهر يا اوايل شب شروع مي شود. به نظر مي رسد برخي کودکان نسبت به کودکان ديگر بيشتر مستعد کوليک هستند. به طور کلي به نظر مي آيد که اگر يک يا هر دو والد در کودکي به کوليک مبتلا بودند، کودک آن ها بيشتر در معرض خطر است. کوليک معمولاً در حدود هفته هاي دوم تا سوم تولد آغاز مي شود و در دو ماهگي به اوج خود مي رسد. در سه ماهگي فروکش مي کند و در سه و نيم تا چهار ماهگي برطرف مي شود. اما واقعيت نااميد کننده اين است که اگر چه از هر پنج کودک يک نفر به کوليک مبتلا مي شود و تحقيقات فراواني در مورد اين بيماري انجام شده است، هيچ علت اثبات شده اي براي آن وجود ندارد. بدون شک مشخص شده است که در ميان تمام کودکان کوليکي، عواملي وجود دارند که مي توانند کوليک را بدتر کنند:
- برخي غذاها به خصوص غذاهاي با محتواي قندي بالا مانند آب ميوه هاي رقيق نشده، ميزان گاز روده را افزايش مي دهند و کوليک را بدتر مي کنند.
- حساسيت روده اي، چه به غذاهاي خاصي که مادر شيرده مي خورد و چه به شير خشکي که به طور مستقيم به کودک خورانده مي شود.
- به کودک بيش از حد شير ندهيد. از برنامه منظم زمان بندي شيردهي و ميزان شيري که به کودک مي داديد، پيروي کنيد. اين ميزان در کودکاني که شيرخشک مصرف مي کنند با واحد گرم و در کودکاني که از شير مادر تغذيه مي کنند با دقيقه محاسبه مي شود.
- مادران شيرده بايد از مصرف فراورده هاي شيري(شما براي توليد شير مجبور به نوشيدن شير نيستيد)، کافئين، پياز، کلم، لوبيا و ديگر فراورده هاي نفاخ اجتناب کنند. مطمئن شويد که اگر کودک شما آب ميوه مي خورد، اين آب ميوه ها بسيار رقيق شده هستند يا فقط آب خالي به آن ها بدهيد. اگر کودک شما واقعاً تشنه باشد آن را مي نوشد.
- در کودکاني که از شيرخشک تغذيه مي کنند، از يک فرمولاسيون کاملاً غير حساسيت زا استفاده کنيد. يک هفته استفاده از فرمولاسيون هاي گران قيمت ارزش اين را دارد که متوجه شويد آيا اصلاً اين فراورده ها مسوول ايجاد کوليک بوده اند يا خير؟
- زماني که اضطراب، ترس و فشارهاي روحي در شما خيلي زياد مي شود از فرد ديگري بخواهيد که حتي براي يک ساعت از کودک مراقبت کند و از خانه خارج شويد. سعي کنيد نگرش مثبتي داشته باشيد.
- سعي کنيد کودک را در يک صندلي مخصوص کودک که جلوي آن حالت کيسه اي دارد راه ببريد تا پاهايش کشيده شده و فشار از روي شکمش برداشته شود.
- بسياري از کودکان با حرکات موزون و مداوم(مانند تکان دادن با ملايمت) يا اصوات (مانند به کار انداختن جاروبرقي يا کاربرد خشک کن لباس صدادار) آرام مي شوند.
- کودک را در يک پتوي راحت محکم بپيچيد.
- ايده قرار دادن کودک در آب گرم يا استفاده از بالشتک گرم نيز اغلب توصيه مي شود اما در ارتباط با خطر بروز سوختگي در کودکي که در حال جيغ کشيدن است خيلي احتياط کنيد.

پزشک براي کودک مبتلا به کوليک چه کمکي مي تواند بکند؟
مشاوره با پزشک کودک در همان ابتداي بروز علايم مشکوک به کوليک بسيار حياتي است. در حالي که هيچ آزموني براي کمک به تشخيص کوليک وجود ندارد، کنار گذاشته شدن علل متعدد ديگري که سبب شروع ناگهاني جيغ کشيدن نوزادان مي شوند بسيار مهم است. اين بيماري ها شامل انسداد يا بسته شدن روده ها، عفونت شکمي، فتق، خراشيده شدن چشم کودک، عفونت گوش، عفونت مثانه و علل ديگر هستند. به محض اين که سلامتي کودک به وسيله يک پزشک با درايت محرز شود، آن جاست که پزشک خوب حکم طلا را دارد! پزشک مي تواند به شما اطمينان دهد که اگر علايم کودک کوليکي شما ناگهان تغيير کند، دوباره وضعيت او و مشکلات غيرمرتبطي را که مي توانند در هر کودکي بروز کنند ارزيابي خواهد کرد. پزشک مي تواند يک داروي ضد نفخ غير نسخه اي يا حتي يک داروي ضد دل پيچه نسخه اي را براي کودک شما توصيه کند. اين داروها به صورت خوراکي تجويز مي شوند. و در نهايت، به خاطر داشته باشيد که پس از سه يا چهار ماه کوليک برطرف مي شود و شما با کودکي شاد، سالم و مشتاق به غذا که همواره آرزويش را داشتيد تنها مي مانيد زيرا هيچ گونه مشکلات دراز مدتي در ارتباط با کوليک وجود ندارد.
کوليک در يک نگاه
- کوليک يک حمله ناگهاني درد شکمي و گريه کودک است.
- شيردهي بيش از حد، مصرف آب ميوه هاي رقيق نشده، حساسيت هاي غذايي، و استرس هاي احساسي مي توانند کوليک را بدتر کنند.
- ارزيابي کودکي که جديداً به درد شکمي و گريه مبتلا شده است به وسيله پزشک مهم است. پزشک مي تواند ساير مشکلات جدي تر را تشخيص داده يا آن ها را رد کند.